Światowy Dzień Walki z Cukrzycą

Światowy Dzień Walki z Cukrzycą obchodzony jest corocznie w Polsce przez Polskie Stowarzyszenie Diabetyków za zgodą Międzynarodowej Federacji Diabetologicznej - 27 czerwca  - w rocznicę odkrycia insuliny.
Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) cukrzyca (diabetesmellitus) to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi), która wynika z defektu działania lub wydzielania insuliny. Przewlekła hiperglikemia w cukrzycy wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności
i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.Cukrzyca może objawiać się w różny sposób, a dolegliwości z nią związane bywają niestety bagatelizowane. Warto zwrócić na nie uwagę, a także regularnie badać krew, szczególnie, jeśli jesteśmy w grupie ryzyka.

Czynniki zwiększające ryzyko pojawienia się cukrzycy to:

• otyłość i nadwaga,
• nieprawidłowa dieta,
• występowanie cukrzycy w rodzinie,
• wiek powyżej 40. lat,
• zawał serca lub udar.

Objawy cukrzycy to przede wszystkim:osłabienie,senność,szybkie męczenie się,poliuria, czyli wielomocz (częste oddawanie dużej ilości moczu),polidypsja, czyli zwiększone pragnienie (do kilku litrów dziennie więcej, niż ma się to w zwyczaju), uczucie suchości
w ustach, zwiększony lub zmniejszony apetyt, nadmierne chudnięcie, infekcje drożdżakowe w okolicach narządów płciowych, w fałdach skórnych lub w jamie ustnej, czyraki na skórze, stany zapalne skóry i śluzówki, świąd sromu, zaburzenia widzenia, drętwienia kończyn, spowolnione gojenie ran, uczucie mrowienia w kończynach, zapach acetonu w wydychanym przez chorego powietrzu,śpiączka.

Rodzaje cukrzycy:

Cukrzyca typu 1 (zwana także cukrzycą młodzieńczą, dawniej nazywana insulinozależną) - cukrzyca ta jest spowodowana zniszczeniem w młodym wieku komórek ß wysp trzustkowych przez układ immunologiczny organizmu. Trzustka przestaje produkować insulinę. Chorzy na ten rodzaj cukrzycy muszą regularnie przyjmować zastrzyki insulinowe. Ta cukrzyca stanowi 10%-15% wszystkich przypadków cukrzycy.

Cukrzyca typu 2 (zwana także cukrzycą dorosłych, dawniej zwana insulino-niezależną) - cukrzyca ta jest spowodowana zbyt małym wydzielaniem insuliny, kiedy we krwi jest nadmiar glukozy lub wytworzeniem oporności komórek na działanie insuliny. Pomimo produkowania insuliny, komórki nie są w stanie jej wykorzystać. Chorzy na ten rodzaj cukrzycy, w zależności od stopnia rozwoju choroby muszą przyjmować leki doustne lub insulinę w zastrzykach. Ta cukrzyca stanowi 85%-90% wszystkich przypadków cukrzycy.

Cukrzyca wtórna - cukrzyca ta jest spowodowana rozregulowaniem metabolizmu organizmu przez inne zaburzenia lub zespoły chorobowe.

Najczęstsze przyczyny cukrzycy wtórnej można podzielić na:

• polekowe: wywołane przez niektóre leki stosowane w chorobach układu krążenia (tiazydy) lub inne leki moczopędne, szczególnie w zestawieniu z beta blokerami, leki sterydowe i inne
• genetycznie uwarunkowane: choroby przemiany materii - hemochromatoza
• choroby trzustki - przewlekłe zapalenie trzustki, rak trzustki, stan po operacyjnym usunięciu trzustki (pankreatektomii)
• niedostateczne lub złe odżywianie - głównie w krajach ubogich, w których niedożywienie i głód są powszechne.

Ta cukrzyca stanowi ok. 3% wszystkich przypadków cukrzycy.Cukrzyca ciążowa (zwana także cukrzycą ciężarnych) - cukrzyca ta jest spowodowana zaburzeniem gospodarki hormonalnej organizmu podczas ciąży. Zazwyczaj całkowicie ustępuje po porodzie, ale zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 w przyszłości. Cukrzyca ciążowa jest groźna nie tylko dla matki ale również dla rozwijającego się płodu. Szczegółowa kontrola poziomu cukru u kobiet ciężarnych, u których wykryta została cukrzyca ciążowa zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań podczas ciąży.  Ta cukrzyca występuje w przebiegu około
2-8 % ciąż. U 30-50 % kobiet, u których stwierdzono cukrzycę ciążową, w ciągu najbliższych 15 lat rozwija się cukrzyca typu 2.W leczeniu cukrzycy istotną rolę odgrywa edukacja. Wiedza na temat cukrzycy pozwala choremu zrozumieć zasady jej leczenia,
jak również istotę choroby. Umożliwia znalezienie sposobu na samodzielne życie
z chorobą.

Dzięki zdobywanej wiedzy chory dowiaduje się, że przy właściwym leczeniu ma szansę żyć tak długo jak człowiek bez cukrzycy, wie, jak należy się odżywiać, jak przechowywać
i brać leki, mierzyć poziom cukru we krwi i moczu, jak zapobiegać niedocukrzeniom, przewlekłym powikłaniom oraz jak radzić sobie w różnych sytuacjach.

„Sama wiedza nie wystarcza trzeba ją jeszcze umieć zastosować” – JW. Goethe

Zespół Promocji Zdrowia