| Ogólne informacje o Szkole Promującej Zdrowie |
 |
 |
 |
| Wpisany przez Administrator |
| czwartek, 17 lutego 2011 14:35 |
|
Informacje ogólne o SZPZ 1. Historia projektu Szkoły Promującej Zdrowie Oddolny ruch szkół promujących zdrowie zaczął się rozwijać na całym świecie w latach 90. W 1992 r. Powstała Europejska Sieć Szkół Promujących Zdrowie, utworzona przez Światową Organizację Zdrowia, Radę Europy i Komisję Europejską. Polska była jednym z pierwszych członków tej sieci. Należy do niej obecnie 40 krajów. Przyjęto, że: każde dziecko i młody człowiek w Europie ma prawo i powinien mieć możliwości uczyć się w szkole promującej zdrowie.
W 1995 r. Światowa Organizacja Zdrowia, Kwatera Główna w Genewie, zainicjowała tworzenie podobnych sieci na innych kontynentach. Istnieją już sieci : Zachodniego Pacyfiku, Ameryki Łacińskiej, Afryki Południowej, Azji Południowo - Wschodniej.
Polska była jednym z czterech krajów (obok Czech, Słowacji i Węgier), w których po raz pierwszy, z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia, rozpoczęto tworzenie szkoły promującej zdrowie. Prace te podjęło w 1991 r. 14 szkół podstawowych, które są członkami Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. W 1992 r. Zaczęły powstawać wojewódzkie sieci szkół promujących zdrowie. W 1998 r. istniało 31 takich sieci. Należało do nich prawie 600 szkół , przedszkoli i innych placówek opiekuńczo - wychowawczych.
Po podziale administracyjnym kraju w 1999 r. rozpoczęło prace 7 wojewódzkich sieci szkół promujących zdrowie.
Celem tej pracy jest przedstawienie: koncepcji szkoły promującej zdrowie, strategii jej tworzenia, oraz dotychczasowych doświadczeń i osiągnięć, korzyści z tworzenia takiej szkoły dla społeczności i samorządów lokalnych, zachęta do włączenia się do ogólnoświatowej inicjatywy tworzenia dobrej szkoły.
Pojęcie "promocja zdrowia" pojawiło się w dokumentach Światowego Zgromadzenia Zdrowia i zostało użyte jako wyraz potrzeby nadania priorytetu dążeniom do zdrowia ze zwróceniem uwagi na działania profilaktyczne i lecznicze. Promocja zdrowia jest pojęciem stosunkowo nowym i jeszcze nie całkowicie określonym i zdefiniowanym. To określenie pojęcia było i jest nader ważne aby stworzyć możliwości porozumiewania się przedstawicieli różnych krajów, nauk, zawodów i specjalności.
W naszym kraju, nie wolnym od przemian i trudności społecznych, ekonomicznych i gospodarczych należałoby przede wszystkim, jak pisze J. B. Karski "podjąć próbę zrozumienia samego zagadnienia i nawet tylko na tej podstawie dokonać wyboru wstępnych kierunków i zasad wprowadzenia działań na rzecz promocji zdrowia." Promocja zdrowia - według Karty Ottawskiej - jest to proces umożliwiający ludziom zwiększenie kontroli nad swym zdrowiem i poprawę własnego zdrowia. Edukacja prozdrowotna jest niezbędnym elementem promocji zdrowia dzięki której ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i innych. Jej celem jest przede wszystkim wpływanie na zachowania zdrowotne jednostki poprzez kształtowanie nawyków, umiejętności, poszerzanie wiedzy, kreowanie postaw sprzyjających zdrowiu.
W Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie przyjęto, że Szkoła Promująca Zdrowie :
W Polsce uznano, że: Szkoła Promująca Zdrowie to siedlisko (czyli miejsce, w którym żyje, pracuje, uczy się i bawi wielu ludzi, obowiązują w nim specyficzne normy, prawa
i obowiązki), w którym społeczność szkolna - pracownicy i uczniowie:
b) uczą się jak zdrowiej i lepiej żyć przez:
c) zachęcają innych w swym otoczeniu, zwłaszcza rodziców, do podobnych działań przez:
Charakterystycznym cechami szkoły promującej zdrowie jest współdziałanie z rodzicami i społecznością lokalną, otwartość i partnerstwo we wspólnym rozwiązywaniu problemów danej społeczności lokalnej. Dzięki temu to, czego dziecko uczy się w klasie może być wspierane przez rodzinę i społeczność lokalną.
Szkoła promująca zdrowie jest ideą, stanem "doskonałym". Idei nie można osiągnąć ani realizować. Ideę można tylko wcielać w życie, odkrywać w sobie i innych, służyć jej, dążyć do niej.
Tworzenie takiej szkoły jest długotrwałym, w zasadzie nie kończącym się procesem.
Wyżej wymienione cechy przyjęte przez szkoły promujące zdrowie są zgodne
z założeniami Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie, gdyż nadrzędnym celem szkoły jest zdrowy styl życia uczniów jak i pracowników oraz promieniowanie ideą na zewnątrz, na środowisko. Koncepcja szkoły promującej zdrowie jest zbieżna z założeniami reformy systemu edukacji w Polsce. Szkoły promujące zdrowie są bardzo zaawansowane we wdrażaniu tej reformy i mogą służyć innym swym doświadczeniem.
To ludzie podejmują dobrowolnie i wspólnie decyzję, że są gotowi do wprowadzania zmian w swoim stylu życia, warunkach życia i pracy. Ludzie wnoszą do tych działań niepowtarzalność, bogactwo biologicznych i kulturowych potrzeb, inteligencję, umiejętności i entuzjazm. Wnoszą także własne potrzeby, interesy, systemy wartości
i postawy wobec otaczającej ich rzeczywistości. Dlatego każda szkoła wybiera własne cele i zmierza do nich własną drogą. Głównym kierunkiem pracy w szkole promującej zdrowie jest "inwestycja" w ludzi - zaoferowanie różnym grupom możliwości rozwoju umiejętności osobistych, społecznych i zawodowych.
Szkolny koordynator promocji zdrowia - jest kluczową postacią w tworzeniu szkoły promującej zdrowie. Jest liderem, pełni rolę przewodnika, ułatwia proces zmian, stwarza warunki do pracy przynoszącej sukcesy. Najkorzystniej, gdy szkolnym koordynatorem zdrowia jest członek dyrekcji szkoły (większa możliwość wpływu na jej politykę, szersze widzenie wielu problemów, mniejszy wymiar zajęć lekcyjnych). Może on również pełnić rolę koordynatora edukacji prozdrowotnej (jest to ścieżka edukacyjna w zreformowanej szkole).
Szkolny zespół promocji zdrowia - w skład zespołu wchodzą dobrowolnie zgłaszający się przedstawiciele wszystkich grup społeczności szkolnej: nauczyciele, inni pracownicy szkoły (w tym opiekun samorządu uczniowskiego, opiekun PCK), uczniowie, pielęgniarka szkolna, rodzice, osoby z samorządu lokalnego. Zespół ten powinien sam określić swoje zadania i podział pracy. Niezbędne jest wspólne uczenie się oraz inwestycja w rozwój zespołu, aby osiąganiu celów towarzyszyło: budowanie i wzmacnianie zespołu oraz rozwój indywidualny jego członków.
3. Budowanie planu działań i ewaluacji
5. Ewaluacja wyników działań
Cykl ten (zwykle od etapu drugiego) szkoły powtarzają w każdym roku szkolnym (szkoła "żyje" w rytmie rocznym). W każdym roku społeczność szkolna buduje nowy projekt rozwiązania problemu, który uznała za priorytetowy. Często jest to kontynuacja działań. Kluczowymi elementami "technologii" działań w szkole promującej zdrowie jest planowanie i ewaluacja.
Jednoznaczna ocena skuteczności działań szeroko zakrojonego projektu, odnoszącego się do całości społeczności szkolnej, jest trudna. Nie ma jeszcze odpowiednich narzędzi badawczych do dokonania tej oceny. Zmiany organizacyjne oraz programowo - dydaktyczne można wprowadzić w dość krótkim czasie. Dokonanie zmian
w zachowaniach i postawach ludzi wymaga dłuższego czasu. Niemniej, jednak odnotowano wiele korzyści, które mogą zachęcić innych do podjęcia podobnych działań.
|
| Poprawiony: środa, 23 lutego 2011 19:06 |