Światowy Dzień Konsumenta

“Konsumenci to, z definicji, my wszyscy. Jest to największa grupa ekonomiczna, mająca wpływ i równocześnie poddana wpływom niemal każdej publiczneji prywatnej decyzji ekonomicznej. Mimo to, jest to jedyna ważna grupa (...),której opinie są rzadko brane pod uwagę.”

Fragment orędzia Prezydenta Johna F. Kennedy’ego,

15 marca 1962 r.Światowy Dzień Konsumenta obchodzony jest od 1983 roku.  Po raz pierwszy zorganizowano go w rocznicę przemówienia prezydenta Johna Kennedy'ego, wygłoszonego 15 marca 1962 roku. Dotyczyło ono projektu ustawy o ochronie praw konsumenta.

Wówczas prezydent USA sformułował cztery podstawowe prawa konsumentów:

–    prawo do informacji,
–    do wyboru,
–    do bezpieczeństwa
–    do reprezentacji.

Z jego ust padło też znane stwierdzenie: „Konsumenci to my wszyscy".

W Polsce Światowy Dzień Konsumenta obchodzony jest oficjalnie od roku 2000.
Do obchodów tych włącza się Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów i organizacje pozarządowe.

Kupujemy, kupujemy, kupujemy. Często bez umiaru. Gdzie? Wszędzie! W tradycyjnych sklepach i butikach, na placach targowych, w Internecie. Płacimy podaną sumę za towar lub licytujemy wartość danego przedmiotu. Jak jednak miałam się okazję przekonać,
w wielu sytuacjach nie wiemy, jakie przysługują nam prawa.  Istnieją  osoby, które potrafią raz dwa odzyskać pieniądze za buty nieprzemakalne, które po pierwszym spotkaniu z deszczem się rozkleiły. Więcej są też takie, które nie odezwą się ani słowem, narzekając jedynie na kolejne pieniądze… wyrzucone w błoto!

W Polsce prawo konsumenckie to stosunkowo młoda dziedzina, która jest efektem głównie implementacji prawa europejskiego do polskiego systemu prawnego.Głównym celem regulacji jest ochrona konsumentów. Dotyczy to nie tylko codziennego obrotu prawnego, lecz również takich sfer życia, jak aktywność w Internecie, usługi telekomunikacyjne, turystyka. Prawo konsumenckie to także podwyższony poziom ochrony prawnej przed szkodami, jakie mogą wiązać się z eksploatacją produktów niebezpiecznych. Ochrona konsumentów jest jednym z obowiązków państwa, co zostało wyraźnie wskazane w art. 76 Konstytucji RP. Realizacją tego obowiązku zajmuje się wiele instytucji państwowych na czele z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Kim jest, zatem konsument?

Zgodnie z art. 22(1) Kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Jak zatem wynika z tego konsumentem mogą być tylko osoby fizyczne. Wyklucza to, zatem wszelkie osoby prawne.
Konsumentami jesteśmy wszyscy, dobrze więc znać swoje podstawowe prawa. Stronę internetową Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów warto odwiedzać, kiedy mamy wątpliwości, czy nie padliśmy ofiarą nieuczciwych sprzedawców. Wtedy, gdy sklep nie chce uznać naszej reklamacji czy gwarancji. Kiedy nie jesteśmy zadowoleni z wycieczki, za którązapłaciliśmy. Także wtedy, gdy mamy jakieś pytania odnośnie bycia świadomym konsumentem. Na stronie znajdziemy adresy rzeczników konsumentów oraz wiele ciekawych artykułów, m.in. wskazówki, „Jak bezpiecznie kupować w sieci?” (www.uokik.gov.pl).

Pamiętajmy, że i my, jako konsumenci, mamy swoje prawa. I nie bójmy się ich egzekwować!

Zespół Promocji Zdrowia